Üç türlü oruç vardır

Sual: Orucun çeşitleri var mıdır, yani insanların derecesine göre tuttukları oruç farklı mıdır?

Cevap: İmâm-ı Gazâlî “rahmetullahi aleyh” (Kimyâ-i se’âdet) kitabında, oruç bahsinde buyuruyor ki: Üç türlü oruç vardır: Birincisi avâmın, yani ictihad makamına yükselmeyenlerin orucudur. Zamanımızdaki bütün hocaların, imamların, hâfızların, müftülerin, vaizlerin ve bütün Müslümanların oruçları bu birinci derecededir. Bunların oruçları, vücuda bir şey girmekle, yani gıda veya deva sokmakla ve cinsî mübaşeretle bozulur. İğne ile ilaç şırınga edince, Hanefide de, Şafiide de bozulur. Cahillerin fetvalarına aldanmamalıdır.

İkinci derece, havâsın yani müctehidlerin orucudur. Bunların orucu, herhangi bir azanın günah işlemesiyle bozulur. Meselâ, gıybet, yalan, söz taşımak, nâ mahreme bakmak ile bozulur. Bazı âlimler, bunların avâm orucunu da bozacağını bildirmiş ise de, Hanefi mezhebinde, bunlar avâm için yalnız mekruhtur. İmâm-ı a’zam Ebû Hanîfe “rahmetullahi aleyh” bunu bildiren hadîs-i şerifi, (Orucun sevabını yok eder) manasına almıştır. Yani bunlar, orucun sıhhatini değil, kemâlini giderir.

Üçüncü derece de, Ehassülhavâs orucudur ki, bunların orucu, Allahü teâlâdan başka bir şeyin kalbe girmesi ile bozulur. (İslâm Âhlâkı s. 437)

Osman Ünlü Hocanın Türkiye gazetesinde bugün yayımlanan makalesi için tıklayınız...