Sâdık talebenin vasfı

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:
Merhum hocamız, (Birbirinizi sevin, birbirinizle iyi geçinin, aranıza fitne girmesin! Tarih boyunca cemiyetler, milletler hep içeriden yıkılmıştır. Fitne içeriden olur. Fitneye sebep olacak bir söz söyleyene, gıybet edene, (Sus!) diyen yüz şehit sevabı alır) buyurmuştur. Onun için, biz haklı olduğumuzu düşünsek de, (Sen haklısın) demeli, lafı kesmeli.

Yine buyurdu ki: Hâlis, sâdık bir talebenin iki özelliği vardır:
1- Çok saygılı ve edeplidir. Hakiki bir talebe, hocasına ve bütün Müslümanlara karşı, mutlak bir şekilde saygılı ve edepli olmalı. Bu saygı ve edep nedir? Onu üzmemektir. Bir insan, Allah’ın düşmanı olan nefsini memnun etmek için, Allah’ın dostu olan din kardeşini nasıl kırar? Allah’tan korkmalı! Müslüman azizdir. Hattâ İmam-ı Rabbani hazretleri, (Kendisini Frenk kâfirinden, uyuz köpekten üstün gören Allahü teâlâyı tanıyamaz) buyuruyor. Üstün görmek şeytan sıfatıdır. Kendisini Âdem aleyhisselamdan üstün gördü ve ebedî lanetlendi.

Büyüklerin yolunun temeli edeptir. O zatlardan biri, konuşurken (Efendim) demeyi unutan bir yakınıyla, üç gün konuşmaz. Bu bakımdan efendi insan, efendimsiz konuşmamalı. Şah-ı Nakşibend hazretleri, (Bu yolun başı edep, ortası edep, sonu yine edeptir) buyurmuştur. Büyükler, (Affetmeseydik, yutkunmasaydık, etrafımızda kimse kalmazdı) buyurmuşlardır. Eskiden kusuru çok talebeler yanında, hocasına karşı bir kusur işlememek için çok korkan ve bu yüzden saçlarını ağartan talebeler vardı.

2- Mütevazı yani alçak gönüllüdür. Çünkü Allahü teâlâ, alçak gönüllü olanları sever. Allahü teâlânın sevdiklerini kulları da sever. Bütün günahlara Allahü teâlânın sıfatları düşmandır. Ama kibre, kibirli olana sıfatları değil, bizzat kendi zatı düşmandır. Allahü teâlâ, (Kim bana büyüklükte ortak olmaya kalkarsa onu affetmem, hiç acımadan Cehenneme atarım. Çünkü kibriya ve azamet bana aittir) buyuruyor.

Allahü teâlâ, sıfatlarından üçünü hiçbir mahlûkuna vermedi. Bunlar, kibriya, gani olmak ve yaratmak sıfatlarıdır. Kibriya, büyüklük, üstünlük demektir. Gani olmak, başkalarına muhtaç olmamak, her şeyin Ona muhtaç olması demektir. Bu üç sıfatta Allahü teâlâya ortak olmaya çalışmak büyük felakettir.