Eski ve yeni âlimler
Sual: Mezheplere inanmayan biri, (Eskiden İmam-ı Buhari sadece Buhari
kitabını biliyordu, diğer muhaddisler de böyledir. Şimdi gelen insanlar bütün
hadis kitaplarını biliyor. Şimdikiler onlardan yüzlerce defa âlimdir. Sahabe ise
zaten çok az şey biliyordu. Şimdiki insanlar çok daha âlimdir) diyor. Sözlerinde
doğruluk payı var mı?
CEVAP
Hiç doğruluk payı yoktur. Çünkü hadis-i
şeriflerde buyuruluyor ki:
(En iyi, en hayırlı insanlar benim asrımda
bulunan Müslümanlar [Eshab-ı kiram]dır. Onlardan sonra en iyileri,
onlardan sonra gelenler [Tabiin]dir. Onlardan sonra da en iyiler onlardan
sonra gelenler [Tebe-i tabiin]dir. Onlardan sonra gelenlerde yalanlar
yayılır. Bunların sözlerine, işlerine inanmayın.) [Buhari]
Bu üç asırdan
sonrakiler, bunlardan nakil yapmadıkça onlara itibar edilmez.
(Her asır, önceki asırdan daha bozuk olur. Böylece
kıyamete kadar hep bozulur.) [Hadika]
Gün günü aratıyor, gittikçe
bozuluyor. İlk asırların gelmesi mümkün değildir.
(Allah’ın salih kulları birbiri ardından âhirete göçer;
geride arpa ve hurmanın döküntüleri gibi değersizler kalır. Allahü teâlâ onlara
hiç kıymet vermez.) [Buhari]
Sonrakilerin, öncekilerden nakil yapmaları
gerekir.
(Allahü teâlâ bir âlimin ruhunu alırsa,
bu İslam’da açılan bir gedik olur. Kıyamete kadar onun boşluğu doldurulamaz.)
[Deylemi]
Bir âlimin boşluğu doldurulamazsa, o devrin hali ne olur?
(Kıyamete yakın ilim azalır, cehalet artar.) [İbni
Mace]
Gittikçe ilim azalacaktır.
(Ahir
zamanda sonra gelenler, önceki âlimleri cahillikle suçlayacaktır.) [İbni
Asakir]
Eski âlimleri hadis bilmez diye suçlayanlar, ilimden haberi olmayan
cahillerdir.
Eshab-ı kiramın üstünlüğüyse zaten
tartışılmaz. Her bakımdan üstün, her bakımdan âlim ve hepsi de Cennetlik
insanlardı. Bir âyet-i kerime meali:
(Mekke’nin fethinden önce Allah için
mal veren ve savaşan Eshab-ı kiramın, fetihten sonra Allah için veren ve savaşan
eshab-ı kiramdan dereceleri daha yüksektir. Hepsinin derecesi eşit değildir.
Fakat hepsi için Hüsnayı [Cenneti] söz veriyorum.) [Hadid 10]
Üç hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Eshabım
gökteki yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız hidayete erersiniz. Eshabımın
ihtilafı [farklı ictihadları] sizin için rahmettir.) [Taberani,
Beyheki, İbni Asakir, Hatib, Deylemi, Darimi, İ. Münavi, İbni Adiy]
(Eshabım, cin ve insanların hepsinden daha üstündür.)
[Bezzar]
(Eshabım gibi hiç kimse İslamiyet’e
hizmet edemez.) [İ. Süyuti]
Dine hizmet etmek, ilim ile, iman ile,
ihlas ile, can ve mal vermekle olur. Başkaları bu mertebeye ulaşamaz.
Sonrakiler, Eshab-ı kiram gibi nasıl üstün olabilir?