Hakkı ve sabrı tavsiye

Sual: Asr suresinde, (Asra yemin olsun, insan muhakkak zarardadır. Ancak, iman edip salih amel işleyenler, bir de hakkı ve sabrı tavsiye edenler, zararda değildir) deniyor. Buradaki hak ve sabırdan kasıt nedir?
CEVAP
Önce şunu bildirelim. İmam-ı Şafiî hazretleri buyuruyor ki:
Kur'anda başka hiçbir sûre nazil olmasaydı kısa olan şu Asr suresi bile insanların dünya ve âhiret saadetlerini temine yeterdi. Çünkü bu sûre Kur'ân-ı kerîmin bütün ilimlerini içine alıyor.

Ebu Huzeyfe hazretleri bildiriyor ki:
Eshabı kiram birbirleriyle karşılaşınca Asr suresini okumadan ve selam vermeden ayrılmazlardı. (Taberani, Beyheki)

Bu surede, insanların mutlaka hüsrana [zarara] uğrayacakları bildiriliyor, sonra da, iman edenler, salih amel işleyenler, hakkı ve sabrı tavsiye edenler istisna ediliyor. Yani önce imanın önemi bildiriliyor. Doğru imana sahip olmayan kurtulamaz. Doğru iman Ehl-i sünnet itikadıdır. Sonra salih amel işleyenler buyuruluyor. Salih amel, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği şekilde ibadet etmektir. Dört hak mezhepten birine uymaktır.

Hak; dinimizin bildirdiği hakikatler, yani İslamiyet’in tamamıdır.

Sabır; ibâdet etmekte ve günahtan kaçınmakta sebat sahibi olmaktır. Yani Allahü teâlânın emirlerini yapmakta ve yasaklarından kaçmakta sabırlı olmaktır.

Hakkı ve sabrı tavsiye; emr-i maruf ve nehy-i münkerde bulunmak, bunları yaparken gelecek sıkıntılara, fakirliğe, hastalığa ve her çeşit musibete sabretmektir.