Üç maddeli hadis-i şerifler

Üç sınıf ümmet
Ümmetim üç sınıftır:
1- Sorgusuz sualsiz Cennete girenler,
2- Hafif hesaba çekilerek girenler,
3- Günahlardan temizlenerek girenler. (Taberani)

Dost ve düşman
Allahü teâlâ buyurur ki:
Şu üç şeye devam eden, gerçek dostumdur; bunları terk eden de, gerçek düşmanımdır:
1- Namaz,
2- Oruç,
3- Cünüplükten gusül. (Beyheki, Taberani)

Üç türlü komşu
Üç türlü komşu vardır:
1- Bir hakkı olan komşu. Akraba olmayan gayrimüslim komşudur.
2- İki hakkı olan komşu. Müslüman komşu ki, hem Müslümanlık, hem de komşuluk hakkı vardır.
3- Üç hakkı olan komşu. Akraba olan Müslüman komşudur. Bunun hem Müslümanlık, hem akrabalık, hem de komşuluk hakkı vardır. (Ebu Nuaym)

Günah yazılmaz
Şu üç kişiye günah yazılmaz:
1- Uyanana kadar uyuyana,
2- İyi olana kadar deliye,
3- Büluğa erene kadar çocuğa. (Buhari)

Âlimler
Âlimler üç türlüdür;
1- İlmi, hem kendisine, hem de insanlara faydalı olan,
2- İlmi kendisine faydası olan, insanlara faydası olmayan,
3- İlmi herkese faydası olan, fakat kendine faydası olmayıp helak olan. (Deylemi)

Sorguya çekilmeyenler
Şu yemeklerden sorguya çekilmeyen üç kimse:
1- İftar yemeğinden,
2- Sahur yemeğinden,
3- Misafirle yediğinden. (Deylemi)

Doğru olanlar
İslam’dan nasibi olmak, şu üç şey ile olur:
1- Namaz,
2- Oruç,
3- Zekât. (İ. Ahmed)

Üç kimse kınanmaz
Şu üç kimsenin uygun görülmeyen işleri, durumları göz önüne alınarak hoş görülmelidir:
1- İyileşene kadar hasta,
2- İftar edene kadar oruçlu,
3- Âdil hükümdar. (Deylemi)

Üç zümre
Kendilerinde yemin teklif edilmeyen üç kimse:
1- Evladın babasına yemini,
2- Kadının kocasına yemini,
3- Kölenin efendisine yemini. (İ. Asakir)

Lanetlenenler
Lanetlenen üç zümre şunlardır:
1- Ana babaya lanet eden,
2- Allah’tan başkası için kurban kesen,
3- Arazinin sınırını geçen, (İ. Asakir)

Ziyaret edilmeyen hasta
Ziyaret edilmesi gerekmeyen üç hasta:
1- Gözü ağrıyan,
2- Dişi ağrıyan,
3- Çıban ağrısı olan. (Taberani)

Dünya ve ahiret
Dünyayı ahirete tercih eden, şu üç şeye maruz kalır:
1- Sıkıntısı hiç eksilmez,
2- Yokluktan kurtulmaz,
3- Öyle bir hırsa kapılır ki, hiç bir zaman boş vakit bulamaz. (Taberani)

Emredilenler
Size şu üç şeyi emrediyorum:
1- Allahü teâlâya kulluk edip, Ona hiçbir şeyi ortak koşmamayı,
2- Toplu olarak Allah’ın ipine [dinine] tutunup birbirinizden ayrılmamayı,
3- Allah’ın size veli kıldığı kimselere, itaat edip onları dinlemeyi. (İbni Mace)

Yasak edilenler
Sizi, şu üç şeyden men ediyorum:
1- Dedikodudan,
2- Çok sual sormaktan,
3- Malı zayi etmekten. (İbni Mace)

Hoşlanılmayan üç şey
Allahü teâlâ üç şeyden hoşlanmaz:
1- Çok konuşmak,
2- Çok sual sormak,
3- Malı telef etmek. (Müslim)

Orucu bozmayan üç şey
Şu üç şey, orucu bozmaz:
1- Hacamat,
2- İstemeden kusmak,
3- İhtilam. (Tirmizi)

Şakası da sahihtir
Üç şeyin şakası da, ciddisi de sahihtir:
1- Nikâh,
2- Talak,
3- Talaktan dönmek. (Hâkim)

Helak edenler
Helak edici üç şey:
1- Aşırı cimrilik,
2- Nefse uymak,
3- Kendini beğenmek. (Hatib)

Kurtarıcı işler
Kurtarıcı üç şey:
1- Gizli ve açık Allah’tan korkmak,
2- Fakirlik ve zenginlikte itidal üzere bulunmak,
3- Gazapta ve rızada, adalet üzere olmak. (Hatib)

Derecesini yükselten şeyler
Derece yükselten üç şey:
1- Yemek yedirmek,
2- Selamlaşmayı yaymak,
3- Herkes uyurken, gece namazı kılmak. (Hatib)

Günahlara kefaret
Günahlara kefaret olan üç şey:
1- Mescide gitmek,
2- Namazı kılıp, diğer namazı beklemek,
3- Çok soğukta, uygun abdest almak. (Hatib)

İmanı fayda vermez
Şu üç şey ortaya çıktıktan sonra, iman etmek fayda vermez:
1- Güneş, batıdan doğunca,
2- Deccal çıkınca,
3- Dabbet-ül-arz çıkınca. (Müslim, Tirmizi)

Üç ikram
Şu üç ikram geri çevrilmez:
1- Yer vermek,
2- Güzel koku,
3- Süt. (Tirmizi)

Farz olan ibadetler
Şu üç şey bana farzdır:
1- Vitir namazı,
2- Kurban kesmek,
3- Kuşluk namazı. (İ. Ahmed)
[Hanefi’de ilk ikisi vacib, üçüncüsü sünnettir. Diğer üç mezhepte üçü de, sünnettir.]

Fitneye düşürenler
Şu üç şey fitneye düşürür:
1- Güzel saç,
2- Güzel ses,
3- Güzel yüz. (Deylemi)

Oruçlu iken
Oruçlu iken, şu üç şeyden sakınmalı:
1- Hamama girmemeli,
2- Hacamat olmamalı,
3- Kadınlara bakmamalı. (Deylemi)

Üç felaketten korudu
Allahü teâlâ, sizi şu üç felaketten korudu:
1- Peygamberiniz, size beddua edip, topyekûn helak olmaktan,
2- Ehl-i bâtılın, ehl-i hakka galip gelmesinden,
3- Sapıklık üzere ittifak etmekten. (Ebu Davud)

İmandan olan şeyler
Üç şey imandandır:
1- Hayâ,
2- Haramdan sakınmak,
3- Haklı olsa da ısrar etmemek. (Câmi-üs-sagir)

Münafıklık alameti
Üç şey münafıklık alametedir:
1- Müstehcen konuşmak,
2- Hayâsızlık,
3- Cimrilik. (Câmi-üs-sagir)

Geciktirilmeyenler
Üç şey geciktirilmez:
1- Vakti girince namazı kılmak,
2- Hazır olunca cenazeyi defnetmek,
3- Dengini bulunca, kız veya dulu evlendirmek. (Tirmizi)

Ortak olan ve olmayan
Hak teâlâ buyurdu ki:
Ey insanoğlu, şu üç şeyin, biri senin, biri benim, biri de aramızda ortaktır:
1- Kulluk edip, bana hiçbir şeyi ortak koşmamak sana mahsustur.
2- İşlediğin amelin karşılığını vermek bana mahsustur.
3- Aramızda ortak olan, senin dua etmen, benim de, kabul etmemdir. (Taberani)

Yola çıkılan üç mescit
Yalnız üç mescit için yola çıkılır:
1- Mescid-i Nebi,
2- Mescid-i Haram,
3-Mescid-i Aksa. (Buhari)

Bu ümmetin üstünlüğü
Allahü teâlâ başka ümmetlere vermediği üç şeyle bizi üstün kıldı:
1- Saflarımızı meleklerin safları gibi kıldı.
2- Yeryüzünün her tarafı bize mescit kılındı.
3- Su bulunmayınca, toprağı [teyemmüm için] bize temizleyici kıldı. (Nesai)

Uygunsuz hareketler
Şu üç şey, uygun değildir:
1- İmamın, sadece kendisine dua etmesi,
2- İzinsiz başkasının evinin içine bakmak,
3- Abdesti sıkışık iken namaz kılmak. (Tirmizi)

Zararı sahibine döner
Üç şeyin zararı sahibine döner:
1- Zalimin zulmü,
2- Düzenbazın hilesi,
3- Sözünde durmayanın vefasızlığı. (Hatib)

Büyük bela
Şu üç kimse, başa beladır:
1- İyilikten anlamayan, kötülüğü affetmeyen âmir,
2- Hayrı görmeyip, kusuru yayan zâlim,
3- Yanındayken, eziyet eden, yokluğunda hıyanet eden kadın. (Taberani)

Üç büyük günah
Şu üç şeyi yapan, büyük günah işlemiş olur:
1- Haksız yere açılmış bir bayrak etrafında toplanan,
2- Ana babaya isyan eden,
3- Zalime yardım eden. (Taberani)

Üç şeyden korkarım
Şu üç şeyden korkarım:
1- Hakkı tanıdıktan sonra dalalete düşmek,
2- Dalalete sürükleyen fitneler,
3- Boğazına ve cinsi şehvete düşkün olmak. (Deylemi)

Kalbe sıkıntı verir
Üç şey kalbe sıkıntı verir:
1- Yemeği sevmek,
2- Uykuyu sevmek,
3- Rahatı sevmek. (Deylemi)

Acıklı azap
Şu üç kişiye acıklı azap vardır:
1- Eteklerini yerde sürüyerek yürüyen kibirli,
2- Verdiğini başa kakan,
3- Malını yalan yere yeminle satan. (Müslim)

Elim azap
Şu üç kişiye kıyamette elim bir azap vardır:
1- Yetimi okuturken ezen hoca,
2- İhtiyacı yok iken dilencilik yapan,
3- Sultana dalkavukluk yapan. (Rafii)

Helak olan üç kişi
Şu üç kişi helak oldu:
1- Çok kibirli,
2- Allah’tan şüphe eden,
3- Onun rahmetinden ümit kesen. (Buhari)

Cennet haramdır
Cennet haram olan üç kişi:
1- İçki müptelası,
2- Ana babaya âsi,
3- Deyyus. (İ. Ahmed)

Cennete girer
Şu üç şeyden uzak olan, sorgusuz Cennete girer:
1- Kibir,
2- Kul borcu,
3- Hıyanet. (Nesai)

İmanın tadını bulur
Şu üç kimse, imanın tadını alır:
1- Allah ve Resulünü her şeyden çok seven,
2- Sevdiğini, yalnız Allah için seven,
3- İmana kavuştuktan sonra, küfre düşmeyi, ateşe düşmekten tehlikeli bilen. (Buhari)

Ayıp olarak yeter
Şu üç huy, kişiye ayıp olarak yeter:
1- Kendi kusurunu görmeyip, başkalarındaki aynı kusuru görmesi,
2- Kendi utanç verici halini görmeyip, başkalarının aynı durumundan utanç duyması,
3- Oturup kalktığı kimselere sıkıntı vermesi. (Taberani)

Helak olan üç kişi
Şu üç kişide ihlâs yoksa helak olur:
1- Cömert,
2- Cesur,
3- Âlim. (Hâkim)

İnsanların kötüsü
İnsanların en kötüsü şu üç kimsedir:
1- Ana babaya karşı kibirli olup, onlara hakaret eden,
2- Fitne, fesat çıkaran,
3- Karı kocanın arasını açıp sonra, o kimsenin karısına sahip olan. (Ebu Nuaym)

Rahmetle nazar etmez
Allahü teâlâ, Kıyamette şu üç kişiye rahmetle nazar etmez:
1- Alışverişinde yalan söyleyerek fahiş fiyatla mal satana,
2- Gelişigüzel her şeye yemin edene,
3- Kendisinde su olduğu halde, başkasına vermeyene. (Ey Oğul İlmihali)

Şiddetli azap
Şu üç kişiye şiddetli azap edilir:
1- Zina eden ihtiyar,
2- Yalancı idareci,
3- Kibirli fakir. (Müslim)

Eşcinseller
Ahir zamanda eşcinseller üç sınıf olur:
1- Konuşarak, yüzüne bakarak yetinenler,
2- Tokalaşıp, kucaklaşarak yetinenler,
3- Bu işi bizzat yapanlar. (Deylemi)

Allah’ın düşmanları
Allahü teâlâ buyuruyor ki:
Kıyamet günü şu üç kişinin hasmıyım:
1- Benim adımı anarak söz verip, sözünden dönen,
2- Hür insanı köle diye satan,
3- İşçinin ücretini vermeyen. (Buhari)

Gıybeti haram olmayanlar
Şu üç kişinin gıybeti haram değildir:
1- Fasık,
2- Zâlim idareci,
3- Bid’at ehli. (İ. Ebiddünya)

Bakmak ibadettir
Şu üç şeye bakmak ibadettir:
1- Ana babanın yüzüne,
2- Mushaf'a,
3- Denize. (Ebu Nuaym)

Dua eden
Dua eden, şu üç şeyden birine kavuşur:
1- Günahı affedilir,
2- İyilikleri artar,
3- Kabul edilmiş ibadet sevabı alır. (Deylemi)

Reddedilmeyen dua
Üç dua ret olmaz:
1- Ana babanın evladına duası,
2- Oruçlunun duası,
3- Yolcunun duası. (Beyheki)

Nimetlere kavuşur
Şu üç şeyi yapan, dünya ve ahirette bol nimetlere kavuşur:
1- Belaya karşı sabreden,
2- Kadere razı olan,
3- Refah ve bollukta dua eden. (Deylemi)

Üç hürmeti gözeten
Şu üç hürmeti gözetenin, dini ve dünyası muhafaza edilir:
1- İslamiyet'e hürmet,
2- Resulullaha hürmet,
3- Resulullahın nesline [seyyidlere ve şeriflere] hürmet. (Taberani)

İyilik hazinesi
Şu üç şeyi gizlemek, iyilik hazinesidir:
1- Hastalığı,
2- Musibeti,
3- Sadakayı. (Taberani)

Sevilmek için
Şu üç şey, seni arkadaşına sevdirir:
1- Karşılaştığında selam vermek,
2- Bir toplulukta otururken, gelince ona yer vermek,
3- Onu sevdiği ismiyle çağırmak. (Taberani)

İmandandır
Şu üç şey imandandır:
1- Az olandan da vermek,
2- Tanıdığı, tanımadığı, her Müslümana selam vermek,
3- Kendi aleyhine de olsa, âdil davranmak. (Bezzar)

İmanın tadını duyar
Şu üç şeyi yapan, imanın tadını alır:
1- İhlâsla (La ilahe illallah) diyen,
2- Severek zekâtını veren,
3- Nefsini tezkiye eden, yani, nerede olursa olsun, Allah’ın kendisi ile beraber olduğunu bilen. (Hâkim)

Güzel huylar
Üç şey Allah katında güzel huylardandır:
1- Zulmedeni affetmek,
2- Vermeyene vermek,
3- İrtibatını kesenle, iyi ilişkiler kurmak. (Taberani)

Allah’ın himayesinde
Şu üç haslete sahip olan, Allahü teâlânın himayesinde olur:
1- Bir şey verene teşekkür eden,
2- Güçlü iken affeden,
3- Öfkesine hâkim olan. (Beyheki)

Cennete girer
Şu üç haslet sahibi Cennete girer:
1- Zayıflara, güçsüzlere merhamet eden,
2- Ana babaya şefkat gösteren,
3- Emri altındakilere iyilik eden. (Tirmizi)

Üç nimet
Şu üç nimet sahibi, Davud aleyhisselamın ailesine verilen nimetlere kavuşmuş sayılır:
1- Kızdığına da, sevdiğine de, adaletli davranan,
2- Fakirken de, zenginken de, iktisatlı davranan,
3- Gizlide de, açıkta da, Allah’tan korkan. (Hâkim)

Dünya nimetleri
Şu üç şey dünya nimetidir:
1- Uygun bir binek [vasıta],
2- Saliha eş,
3- Rahat ev. (İ. Ebi Şeybe)

Sabır
Sabır üç çeşittir:
1- Musibette.
2- İbadetlerde.
3- Haramlardan sakınmakta. (Ebu-ş-şeyh)

Ebdalden sayılır
Şu üç haslet sahibi ebdal denilen evliyadan sayılır:
1- Kazaya rıza gösteren,
2- Haram işlememekte sabreden,
3- Allah rızası için öfkelenen. (Deylemi)

Allah’a tazim
Şu üç şeye ikram eden, Allahü teâlâya tazim etmiş olur:
1- Müslüman olarak ihtiyarlayana,
2- Kur’an-ı kerimi ezberleyene,
3- İlim sahibine ikram edene. (Ramuz)

Devam eden üç amel
İnsan ölünce, şu üç şey hariç ameli kesilir:
1- Sadaka-i cariye,
2- Faydalı ilim,
3- Salih evlat. (Buhari)

Cennet ehli
Şu üç şeyi Cennet ehli yapar:
1- İlim öğrenir,
2- Ölülere acır,
3- Fakirleri sever. (Deylemi)

Cimri sayılmaz
Şu üç şeyi yapan cimri sayılmaz:
1- Zekâtını veren,
2- Misafire ikram eden,
3- Darda kalana yardım eden. (Taberani)

Himayeye girenler
Şu üç kişi kıyamette Allah’ın himayesine girer:
1- Allah yolunda kınanmaktan korkmayan,
2- Helal olmayana el uzatmayan,
3- Harama bakmayan. (İsfehani)

Kâmil iman
Şu üç haslet sahibinin imanı kâmildir:
1- Allah yolunda kınanmaktan korkmayan,
2- İbadetine riya karıştırmayan,
3- İki işten, ahiret için olanı, dünya için olana tercih eden. (Deylemi)

Cennete girer
Şu üç sözü, ihlâsla söyleyen Cennete girer:
1- Rabbimin Allahü teâlâ olduğuna razıyım.
2- Dinimin Müslümanlık olduğuna razıyım.
3- Peygamberimin Muhammed aleyhisselam olduğuna razıyım. (İ. Ahmed)

Ateş görmeyen gözler
Şu üç göz, Kıyamette Cehennem ateşini görmez:
1- Allah korkusundan ağlayan göz,
2- Allah yolunda nöbette gözcülük eden göz,
3- Haramlara bakmaktan sakınan göz. (Taberani)

Sevabı en çok olan amel
Sevabı en çok olan üç amel şunlardır:
1- Her durumda Allah’ı zikretmek,
2- Herkese karşı insaflı davranmak,
3- Din kardeşinin maddi sıkıntısını gidermek. (İ. Mübarek)

Üç hak
Müslümanın Müslüman üzerindeki üç hakkı şudur:
1- Hasta ise, ziyaret etmek,
2- Cenazesine katılmak,
3- Aksırıp Elhamdülillah derse, Yerhamükellah demek. (Buhari)

En değerli üç şey
Öyle bir zaman gelecek ki, şu üç şeyden değerli bir şey olmayacak:
1- Helal para,
2- İhlâslı bir din kardeşi,
3- Sünnete uymak. (Taberani)

İlim
İlim üç türlüdür:
1- Açıklayıcı kitap,
2- Dine uygun âdet,
3- Bilmiyorum demek. (Deylemi)

Göze cila verenler
Şu üç şeye bakmak göze cila verir:
1-Yeşilliğe,
2- Akarsuya,
3- Güzel yüze. (Berika) [Buradaki güzel yüz, bakması helal olan kimselerin yüzüdür. Yabancı kadınlara, kızlara bakmak, gözü zayıflatır ve kalbi karartır.]

Bedeni besler
Şu üç şey, bedeni besler:
1- Güzel koku,
2- Yumuşak güzel elbise,
3- Bal yemek. (Seadet-i Ebediyye)

Kıymetli müminler
Kıymetli müminler üç sınıftır:
1- Allah’a ve Resulullaha inanıp, mal ve canı ile Allah yolunda mücahede edenler,
2- Kendisinden, insanların, malı ve canı hususunda emin olunan kimseler,
3- Nefsinin tamah ettiği şeyi, Allah için terk edenler. (İ.Ahmed)

Şefaat edenler
Şu üç sınıf şefaat eder:
1- Enbiya [nebiler],
2- Ulema [âlimler],
3- Şüheda [şehitler]. (İbni Mace)

Allah’ın himayesinde
Şu üç kişi Allah’ın himayesindedir:
1- Camiye gitmek için yola çıkan,
2- Allah yolunda savaşa çıkan,
3- Hac için yola çıkan. (Ebu Nuaym)

Yüz çevir!
Şu üç kimseden yüz çevirmek gerekir:
1- Açıktan günah işleyenden,
2- Zalim idareciden,
3- Bid’at ehlinden. (İ. Ebiddünya)

Cehennem yakmaz
Şu üç kişiyi Cehennem ateşi yakmaz:
1- Kocasına itaat eden kadın,
2- Ana babasına itaat eden evlat,
3- Kocasını kıskanıp sabreden kadın. (Ebu-ş-şeyh)

Ancak münafık küçümser
Şu üç kimsenin hakkını ancak münafık olan küçümser:
1- Saçını Müslüman olarak ağartanı,
2- İlim sahibi olanı,
3- Adil idareciyi. (Taberani)

Üç kişiye yer verilir:
Şu üç kişiye yer verilir:
1- Yaşından dolayı ihtiyara,
2- İlminden dolayı âlime,
3- Sultanlığından dolayı âdil hükümdara. (Deylemi)

Rahmete kavuşanlar
Allahın rahmeti, şu üç kişiye yağar da yağar:
1- Namaz için saf tutana,
2- Gece yarısı namaz kılana,
3- Yalın kılıç, Allah yolunda savaşana. (İbni Mace)

Arşın gölgesinde
Şu üç kimse, Kıyamette, Arşın gölgesinde gölgelenir:
1- Emin tüccar,
2- Adil idareci,
3- Hep namaz vakitlerini gözleyen. (Hakim, Deylemi)

Melekler istigfar eder
Üç kişi için melekler istigfar eder:
1- İlim öğreten,
2- İlim öğrenen,
3- Cömert olan. (Ebu-ş-şeyh)