Onda dokuzu

Sual: Din kitaplarında, (Şu on kısımdır, dokuzu şundadır) gibi ifadeler geçiyor. Onda dokuzu ne demektir?
CEVAP
Bir şeyin önemini, yani fayda ve zararını, iyilik ve kötülüğünü belirtmek için, bir şey on parçaya ayrılırsa, dokuzu şöyledir denir. O dokuz şey veya o dokuzun bulunduğu kimse, büyük nimette veya büyük tehlikededir, buna çok dikkat etmeli demektir.

Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Hikmet [faydalı şeyler], on kısımdır; dokuzu, uzlet, biri az konuşmaktır) [Beyheki]

(Hayâ on kısımdır, dokuzu kadınlarda, biri erkeklerdedir.) [Deylemi]

(Hikmet, on kısımdır, dokuzu Ali’de, biri diğer insanlardadır.) [Ebu Nuaym]

(Rızık on kısımdır, dokuzu ticarette, biri de hayvancılıktadır.) [İbni Sa’d]

(İbadet on kısımdır; dokuzu helal kazanmak, biri diğer ibadetlerdir.) [Beyheki]

(İbadet on kısımdır; dokuzu sükûtta, biri helâl kazançtadır.) [Deylemi]

(Cömertlik on kısımdır; dokuzu Sudan’da biri diğer yerlerdedir.) [Hatib]

(Cimrilik on kısımdır; dokuzu Fars’ta [İran’da], biri diğer insanlardadır.) [Hatib]

(Âfiyet on kısımdır; dokuzu helalden geçimini sağlamakta, biri de diğer şeylerdedir.) [Deylemi]

(Kibir, on kısımdır; dokuzu Rum’da, biri diğer insanlardadır.) [Hatib]

Hikmet ehli de buyuruyor ki:
Haset on kısımdır, dokuzu din adamlarındadır.

Dünya sıkıntıları on çeşittir, dokuzu salihlerdedir.

Zillet on kısımdır, dokuzu Yahudilerdedir.

Şehvet on kısımdır; dokuzu kadında, biri erkektedir. (Tefsir-i kebir)