Farzın tehiri halinde:
Sual: Farzın tehirinde secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Kıraati [Kur'an okumayı] unutup sadece Sübhaneke okuduktan sonra rükûa veya secdeye giden kimse, geri dönüp kıraati yaptıktan sonra, tekrar rükû ve secdeyi yapar. Farz tehir edildiği için secde-i sehv de gerekir. Rükû ve secdeyi yapmazsa namazı sahih olmaz. Çünkü namazda tertip yani farzları sıra ile yapmak farzdır. Rükûu unutup secdeye giden, tekrar dönüp rükûu yapmazsa namazı sahih olmaz. Rükû yaparsa, namazın sonunda secde-i sehv de gerekir.
İki secde farzdır. Secdeleri peş peşe yapmak vacibdir. İki secdeden biri unutulup namaz içinde hatırlanınca hemen o secde yapılır, namazın sonunda da secde-i sehv gerekir. Son teşehhüdde Ettehıyyatü okuyacak kadar oturmayanın da namazı sahih olmaz. İki rekâtlı namazda, ikinci rekâtta değil de üçüncü rekâtta otursa, 4 rekâtlı namazda, dörtte oturmayıp beşinci rekâtta otursa, namazı sahih olmaz; çünkü farz yerinde yapılmamış oluyor.
Farzın tekrarı halinde:
Sual: Üç secde yapan veya iki rüku yapanın, secde-i sehv ile namazı tamam olur mu?
CEVAP
Evet tamam olur.
Vacibin terki halinde:
Sual: Zammı sure, Fatiha veya Kunut dualarını okumayı unutanın secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip terk edilmiş oluyor.
Sual: Oturması gereken yerde kalkan, mesela 4 rekatlı farzlarda ilk teşehhüdde oturmayıp, kalkan secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip terk edilmiş oluyor.
Sual: Kalkılması gereken yerde, mesela ilk rekâtı kılıp, ikinci rekâta kalkmadan birinci rekâtta oturana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet, gerekir.
Vacibin tehiri halinde:
Sual: Zammı sureleri birinci ve ikinci rekatlarda okumayı unutup üçüncü ve dördüncü rekatlarda okuyunca secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip tehir edilmiş oluyor.
Sual: Ettehıyyatüyü de okuyup tamamlamış olduğu namazdan sonra, unutup ayağa kalkarak vacip olan selamı geciktiren mesela iki rekatlı namazda, üçüncü rekata, üç rekatlılarda, dördüncü rekata, dört rekatlılarda ise beşinci rekata kalkan, secde yapmadan önce hatırlarsa, hemen oturup secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip olan selam geciktirilmiş oluyor.
Vacibin tebdili halinde:
Sual: Eğer kıyamda Ettehıyyatüyü okuduktan sonra, Fatihayı da okursa secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez. Fatiha okunmuş oluyor. Kıraat mahalli olduğu için Ettehıyyatünün veya başka duaların okunması secde-i sehvi gerektirmiyor.
Sual: İmam, öğle ve ikindide hafif okuması gerekirken sesli okursa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacibin vasfı değiştirilmiş oluyor.
Sual: İmam, akşam, yatsı ve sabahta sesli okuması gerekirken hafif okusa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir. Çünkü vacip terk edilmiş oluyor.
Secde-i sehv gerektiren haller
Sual: Tadil-i erkanı terk etmek veya Kunut dualarını unutmak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Namaz içindeki bir şeyi, bir rükün miktarı düşünmek, sonraki rüknün veya vacibin gecikmesine sebep olursa secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir. [Başka namazdakini veya dünya işlerinden birini düşünmek secde-i sehvi gerektirmez. Rükün: Üç kere sübhanallah diyecek kadar zamandır.]
Sual: Zammı surenin bir kısmını rükuda okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: Dört rekatlı farzların, vitrin ve öğlenin dört rekatlı sünnetinin ilk oturuşunda Ettehıyyatü’den sonra, az da olsa bir şey okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet gerektirir.
Sual: İlk oturuşta, iki tarafa selam verince hatırlayıp namaza devam edilse, namaz bozulmuş olur mu?
CEVAP
Hayır namaz bozulmuş olmaz, ama secde-i sehv gerekir.
Secdeyi unutan
Sual: Namazda bir secdeyi unutan ne yapar?
CEVAP
Secdeyi unutan kimse, rükûda veya secdede hatırlarsa, rükûdan hemen; secdeden ise, oturduktan sonra, o secdeyi yapar, sonra rükû ve secdeyi iade eder. Farzı geciktirdiği için namaz sonunda secde-i sehv yapar. Yahut bu secdeyi ve son oturuşta hatırladığı secdeyi son oturuş arasında veya sonunda yapar ve tekrar oturarak Ettehıyyatü’yü okur ve secde-i sehv yapar. Tekrar oturmazsa namazı bozulur. (Seadet-i Ebediyye)
Sual: Son rekatta Ettehıyyatüyü okuduktan sonra, kalkıp bir rekat daha kılanın namazı sahih mi?
CEVAP
Son rekatta oturduğu için secde-i sehv ile namazı sahihtir. Fakat bir rekat daha kılıp sonra selam verseydi, son kıldığı iki rekat nafile olurdu.
Sual: Vitri kılarken Kunut dualarını okumayı unutan ne yapar?
CEVAP
Namaz bitmeden hatırladı ise, namazın sonunda secde-i sehv yapar. Secde-i sehvi de unutana bir şey gerekmez. Yani tekrar kılmak gerekmez. Çünkü unutmak özürdür.
Sual: Dört rekatlı bir namazın birinci rekatında zammı sureyi unutup ikinci rekatta hatırlarsa ne yapar?
CEVAP
Hatırlayınca üçüncü rekatta okur, burada da unutursa dördüncü rekatta okur. Farzların 3. ve 4.rekatlarında da zammı sure okumanın mahzuru olmaz. Namazın sonunda secde-i sehv yapar. Dördüncü rekatta, okusa da, okumayı unutsa da yine secde-i sehv yapar. Secde-i sehvi de unutursa, bir şey yapmak gerekmez.
Sual: Bayram namazında imam ilk rekatta zevaid tekbirlerini getirmedi. Namazın sonunda secde-i sehv yaptı, namaz sahih oldu mu?
CEVAP
Vacipler unutulunca secde-i sehv kurtarır.
Sual: İki veya dört rekatlı bir farzın son rekatında yanılıp oturmadan kalkan ne yapar?
CEVAP
Secdeye varmadan hatırladı ise hemen oturur, sonunda secde-i sehv yapar. Secdeyi yaptıktan sonra hatırlamışsa, bir rekat daha kılar. Namazı nafileye döner. Farzı yeniden kılması gerekir.
Sual: Namazda ilk teşehhüdde oturmayıp kalkarken hatırlayan ne yapar?
CEVAP
Eğer iki diz yerden kesilirse, bir daha dönülmez yani oturup tehıyyat okunmaz ve namazın sonunda secde-i sehv yapılır.
Sual: Dört rekatlı bir namazın ikinci rekatında iken namaz bitti sanarak iki tarafa selam veren ve hemen hatasını anlayan kimse kalkıp namaza devam edebilir mi?
CEVAP
Evet namaza devam eder ve sonunda secde-i sehv yapar.
Sual: Vitir namazında Kunut dualarını okumadığını teşehhüdde iken hatırlayan ne yapar?
CEVAP
Secde-i sehv yapar.
Sual: Bazen neler okuduğumuzu, kaç rekat kıldığımızı şaşırıyoruz. Bu durumda ne yapmak gerekir?
CEVAP
Bir kimse, kaç rekât kıldığını unutsa, bu şaşırması, ilk olarak başına geldi ise, selam verip namazı tekrar kılar. Şaşırmak adeti ise, düşünüp, çok zan ettiğine göre kılar. Kuvvetli zan edemezse, az kıldığını kabul ederek namazını tamamlar. Namazı kıldığında şüphe eden kimse, vakit çıkmadı ise, tekrar kılar. Çıktı ise kılmaz.
Sual: Kaç rekat kıldığını şaşırıp, namazda düşünmesi, sonraki rüknün veya vacibin, bir rükün zamanı kadar gecikmesine sebep olursa, bu arada, âyet ve dua okusa secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir.
Sual: Son rekatta oturmadan ayağa kalkan, o rekatın secdesini yaptıktan sonra hatırlarsa ne yapar?
CEVAP
Farz namazı, nafile şekline döner. Bir rekat daha kılıp, altıncı rekata tamamlar. Farzı nafileye döndüğü için yeniden kılması gerekir.
Sual: Seferde, dört rekatlı namazları unutarak tam kılmak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Mesbuk, imam selam verdikten sonra namazını tamamlarken, secde-i sehvi gerektiren bir iş yapsa, sonunda secde-i sehv yapması lazım mıdır?
CEVAP
Evet secde-i sehv lazımdır.
Secde-i sehv gerekmeyen haller
Sual: Son rekatta, Ettehıyyatüden sonra birkaç dua okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Ettehıyyatü veya Sübhanekeden önce unutup Besmele çekmek secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Farz namazların 3. ve 4. rekatlarında Fatihadan önce, yanlışlıkla herhangi bir dua okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Namazda unutup estagfirullah, elhamdülillah, Allahümmağfirli demek secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Sübhanekeden sonra, Ettehıyyatüyü, sonra da Fatihayı okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Birinci rekâtta okuduğu zammı sureyi, unutup ikinci rekâtta tekrar okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez. Unuttuğu için mekruh da olmaz.
Sual: Zammı sure okurken bir veya birkaç âyet atlamak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sual: Başka bir namazı kılıp kılmadığını veya dünya işlerini düşünen, bir rüknün gecikmesine sebep olsa secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Sual: Namaz içinde secde-i sehv gerekip gerekmediğini düşününce secde-i sehv yapmak lazım mı?
CEVAP
Hayır.
Sual: Hiç lüzum yokken ihtiyaten secde-i sehv yapılabilir mi? (mesela, kıraatte bir hata yapılması veya tadil-i erkanın tam yerine getirilmemesi gibi şüpheleri gidermek için...)
CEVAP
İhtiyaten secde-i sehv yapılmaz. Şüphe üzerine secde-i sehv olmaz. Kıraatte hata için yapılmaz. Kıraatte bir kelimeyi yanlış okuyunca veya bir harf sessiz çıkınca tekrar düzgün olarak okunduğunda, secde-i sehv gerekmez.
Sual: Namazda unutarak, ikinci rekatta, önceki rekatta okuduğu zammı surenin evvelindekini okumak veya bir sure atlayarak okumak mekruh olur mu ve secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Secde-i sehv gerekmez, unutarak bir önceki sureyi ve bir atlayarak okumak da mekruh değildir. Bunlar unutmadan da yapılsa secde-i sehv gerekmez.
Sual: Sehv secdesi yaparken sadece tehıyyatı okumak yeterli midir?
CEVAP
Sadece tehıyyatı okumak yeterlidir. Evla olanı salli barikleri de okumaktır.
Sual: Namazda secde-i sehv yaparken iki secde yerine bir secde yapsak sakıncası var mı?
CEVAP
Secde-i sehv yaparken secde bir defa yapılmaz, iki defa secde yapmak şarttır.
Sual: Secde-i sehvde Ettehıyyatüyü okumak vacip midir?
CEVAP
Evet.
Sual: Secde-i sehv unutulursa namazı tekrar kılmak gerekir mi?
CEVAP
Hayır gerekmez. Unutmak özürdür.
Sual: İmam, zammı surede yanıldı veya yanlışlıkla başka âyetlere atlayıp okumaya devam etmiş ise, ne yapmak gerekir?
CEVAP
Bir şey yapmak gerekmez. Öyle yapılır. Secde-i sehv de gerekmez. Devam eder. Bilmeden müdahale etmemelidir.
Sual: İmama uyup cemaatle namaz kılarken, şaşıran kimse secde-i sehv yapar mı?
CEVAP
Hayır yapmaz.
Sual: Namaz kılması haram olan üç vakitte, secde-i sehv caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir.
Sual: Namazda zamm-ı sureden sonra yanlışlıkla, sadakallahülazim deyince secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır gerekmez.
Sual: Namazda, Sübhaneke’den önce veya sonra Ettehıyyatüyü okumak yahut Sübhanekeyi veya Salli Barik’leri ikişer defa okumak, Rabbena’dan başka, beş on dua daha okumak secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hiç biri gerektirmez. Sübhaneke okunacak yer dua mahallidir. Orada başka dualar da okunsa yine secde-i sehvi gerektirmez. Yanılarak iki veya üç kere Sübhaneke okunsa, yine secde-i sehvi gerektirmez. Salli barikten sonra, Rabbena ile başlayan birçok âyeti kerimeyi dua niyetiyle okumak veya hadis-i şerif ile bildirilen duaları okumak selamı geciktirmek sayılmaz, secde-i sehv de gerekmez. Çünkü orası dua mahallidir.
Sual: Şafii ve Malikide selam verilince namazdan çıkılıyor. O halde, Hanefi bir imam sehiv secdesi yaparsa, Şafii veya Maliki biri ne yapmalıdır?
CEVAP
Onlar da selam verir. Çünkü secde-i sehv olduğunu biliyorlar. Namazdan çıkmaya niyet etmek farzdır. Burada secde-i sehv için selam verilince namazdan çıkmış olmuyorlar.
Secde-i sehvden sonra
Sual: İmam secde-i sehv yaparken veya yaptıktan sonra cemaate uyan, cemaat sevabına kavuşur mu?
CEVAP
Evet.
Üçüncü rekâtta oturmayan
Sual: Üç rekâtlık namazda, üçüncü rekâtta oturmayı unutarak, dördüncü rekâta kalkan kimse, secdeyi de, yaptıktan sonra hatırlasa, rekâtı beşe mi tamamlar?
CEVAP
Teşehhüte oturmadığı için, beşe tamamlamaz, dörde tamamlayıp selam verir. Namaz nâfileye döndüğü için, farzı tekrar kılmak gerekir. Eğer üçüncü rekâtta oturmuş olsaydı, unutup dördüncü rekâta kalkıp beşinci rekâtın da secdesini yapsaydı, o zaman beşe tamamlardı. Secde-i sehvle namazı da sahih olurdu. Son ikisi de nâfile olurdu.
Az bir şey
Sual: Ettehıyyatü’den sonra az bir şey okuyarak, üçüncü rekâtı geciktirene, secde-i sehv gerekiyor. Burada az bir şeyden maksat ne kadardır?
CEVAP
(Allahümme) dese, yahut sadece (Al...) bile dese, secde-i sehv gerekir.
Sual: Rükudan doğrulurken (Semiallahü limen hamideh) yerine, yanılıp (Allahü ekber) dense, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, secde-i sehv gerekmez.
Secde-i sehv gerekmez
Sual: Namazda, secde-i sehvi gerektirmeyen bir duayı okumanın mahzuru olur mu?
CEVAP
Namazda secde-i sehv gerekmese de bazı işler mekruhtur. Mesela namazda Kâfirun suresinden sonra, Nasr suresini okumak yerine Kevser suresi okunsa, secde-i sehv gerekmez, ama mekruh olur. Unutularak okunursa mekruh olmaz. Sübhaneke’den önce Besmele çekmek, başka dua okumak, mesela Ettehıyyatü’yü okumak gibi şeyler secde-i sehvi gerektirmese de, bunları bilerek yapmak caiz olmaz.
Zamm-ı sure okumak
Sual: Farzların veya kaza namazının 3. ve 4. rekâtlarında, kasten veya unutarak, Fatiha’dan sonra, zamm-ı sure okumak veya besmele çekmek, secde-i sehvi gerektirir mi?
CEVAP
Hayır, gerektirmez.
Sehv secdesini yapmamak
Sual: Sabah namazı kılınırken, sehv secdesi yapması gerekse, fakat secde-i sehv yapınca güneş doğacaksa ne yapmak gerekir? İkindiyi kılarken mekruh vakit girecekse, secde-i sehv sakıt olur mu?
CEVAP
Secde-i sehv yapılmaz, namaz mekruh da olmaz, vaktin darlığı sebebiyle secde-i sehvi sakıt olur. (Hindiyye) [Sakıt olmak: Düşmek, geçersiz hâle gelmek demektir.]
Secde-i sehv yapılmasa
Sual: Secde-i sehv gerektiği halde, şüphelenip secde-i sehv yapmayanın bu namazı sahih olur mu?
CEVAP
Evet, sahih olur.
Namazda âyet atlamak
Sual: Namaz kılarken, sûre içinde bir âyet atlansa sehiv secdesi gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Kasten farzı tekrar etmek
Sual: Unutarak farzı tekrar eden, mesela üç secde yapan, secde-i sehv yapıyor. Kasten yapınca da mı secde-i sehv gerekir?
CEVAP
Secde-i sehv yanılma secdesidir. Yanılınca secde-i sehv yapılır. Kasten yapılınca Hanefî’de secde-i sehv kurtarmaz. Günah işlemiş olur. Günah işleyenin de, tevbe etmesi ve bir daha işlememesi gerekir.
Son iki rekâtta
Sual: Son iki rekâtta, Fatiha okumayı unutanın, secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Farz ve kaza namazlarında, secde-i sehv gerekmez, çünkü farzların son iki rekâtında Fatiha okumak vacib değil, sünnettir. Nâfilelerde, sünnetlerde veya vitirde ise, her rekâtta Fatiha okumak vacib olup, biri unutulursa secde-i sehv gerekir. (Hindiyye)
Mâlikî ve Şâfiî’de, her rekâtta Fatiha okumak farzdır. Bir ihtiyaçtan dolayı bu iki mezhepten birini taklit edenin, okuması farzdır. Okumazsa namaz sahih olmaz. Secde-i sehvle de kurtulmaz.
Fatiha’yı sesli okumak
Sual: İmam, akşamın farzının üçüncü rekâtında, yatsının farzının üçüncü veya dördüncü rekâtında, sessiz okuması gerekirken sesli okursa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet, gerekir.
Esnerken okumak
Sual: Namazda esnerken okumaya devam etmezsek, bir rükün geçeceği için secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Esnemek elimizde değildir. Esneme bitene kadar ağzımızı kapatırız. Secde-i sehv de gerekmez.
Zammı sureyi önce okumak
Sual: Bir kimse, unutarak önce zamm-ı sûreyi, sonra Fâtiha’yı okusa, yerleri değiştiği için secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet, Fatiha’yı, zamm-ı sûreden sonra okuyana, secde-i sehv gerekir. Fakat Fâtiha'yı okuyup zammı sûreden sonra tekrar okursa, secde-i sehv gerekmez. (Hindiyye)
Fâtiha'yı unutan
Sual: Birinci veya ikinci rekâtta Fâtiha'yı okumayı unutup zamm-ı sûre okuyan ve sonra Fâtiha’yı okumadığını rükûa gitmeden önce hatırlayan kimse ne yapar?
CEVAP
Fâtiha'yı, sonra zammı sûreyi okur. Secde-i sehv de yapar. (Hindiyye)
Secde-i sehv gerekmez
Sual: Secde-i sehv yaparken yanılınca, tekrar secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez. Bir namazda ancak bir kere secde-i sehv yapılır. (Hindiyye)
Sübhaneke'yi unutmak
Sual: Birinci rekâtta, Euzü Besmele'yi veya Sübhaneke’yi unutana, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Vacib olmayıp sünnet olduğu için gerekmez. (Hindiyye)
Geçiş tekbirleri
Sual: Secdeye giderken, secdeden kalkarken veya rükûa inerken Allahü ekber demeyi unutana secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Bunlara intikal [geçiş] tekbirleri denir. Sünnet olan bu tekbirleri unutana secde-i sehv gerekmez.
Teşehhüdü eksik okumak
Sual: Unutarak teşehhüdün bir kısmı terk edilse, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet, gerekir. (Hindiyye)
Başka sûreye geçmek
Sual: Namazda bir sûre veya âyet okurken yanılıp okuyamadığı için başka bir sûreye geçene, secde-i sehv yapması gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez. (Hindiyye)
Fâtiha'dan önce
Sual: Dalgınlıkla Fâtiha’dan önce veya sonra Ettehıyyatü okunursa secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Fâtiha'dan önce Ettehıyyatü veya salli barik okunursa secde-i sehv gerekmez, fakat Fâtiha'dan sonra okunursa secde-i sehv gerekir. (Hindiyye)
Secde-i sehv gerekir
Sual: Bir kimse, unutup Ettehıyyatü okuyacak yerde Fâtiha veya zamm-ı sûre okumaya başlasa, hatırlayıp hemen Ettehıyyatü'yü okusa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Evet, gerekir. (Hindiyye)
Baştan tekrar okumak
Sual: Namazda Fâtiha veya zamm-ı sureyi yarısına kadar okuduktan sonra şaşırıp, başa dönüp tekrar okuyunca secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Geriye dönüp okumak
Sual: Bir kimse Ettehıyyatü’yü yarısına kadar okuduktan sonra şaşırıp baştan tekrar okusa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Okuyacağı sûreyi unutmak
Sual: Namazda hangi sûreleri okuyacağını düşünüp, okumayı secde-i sehvi gerektirecek kadar geciktiren ne yapar?
CEVAP
Secde-i sehv yapar, ancak, okuyacağı zamm-ı sûreleri, namaza başlamadan önce tespit eder, mesela birinci rekâtta Kevser, ikinci rekâtta İhlas sûresini okumaya karar verirse, okuyacağı sûre belli olduğu için, gecikme olmaz yahut gecikmeler asgariye indirilmiş olur.
Farzı tehir etmek
Sual: Namazda kıraat farzdır. Fâtiha ve zamm-ı sûre ilk iki rekâtta unutulsa, üçüncü ve dördüncü rekâtta okunsa namaz sahih olur mu?
CEVAP
Evet, secde-i sehv ile namaz sahih olur. Farz olan üç ve dört rekâtlı namazlarda, kıraat farzdır, ama bunu, ilk iki rekâtta okumak vacibdir. Bir kimse, dört rekâtlı farz namazda, ilk iki rekâtta kıraati unutarak, son iki rekâtta okusa, vacibi yerinde yapmayıp geciktirdiği için, secde-i sehv ile namazı tamam olur. Hiç okunmamış olsaydı, farz terk edildiği için namaz sahih olmazdı. (Fetava-i Hindiyye)
Başka bir kavle göre, tertip de, kıraat gibi farzdır. Yerinde okunmazsa, namaz bozulmuş olur, iade etmek gerekir.
Bilerek yapmak
Sual: Namazın vaciblerinden biri unutularak terk edilince, secde-i sehv gerekiyor. Kasten terk edilince de secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Secde-i sehv, yanılma yani özür dileme secdesidir. Unutarak, yapılınca özür dilenir. Kasten yapılınca, bir mazeretimiz olmadığı için özür dilemek ciddi olmaz. Kasten vacibi terk eden, günah işlemiş olur. Günah işleyenin de, tevbe etmesi ve bu namazı iade etmesi vacibdir.
Şâfiî mezhebinde ise, kasten yani bilerek de yapılsa, secde-i sehv caiz oluyor. Namazın sonunda kişi, yaptığı hataya pişman oluyor, secde-i sehv yapınca hatasını düzeltmiş oluyor.
Namazda sesli okumak
Sual: (Namaz kılarken, sağımızdaki ve solumuzdaki okuduğumuzu işitirse, secde-i sehv gerekir) deniyor. Bu kadar sesli okumanın mahzuru olur mu?
CEVAP
Hayır, mahzuru olmaz.
Secde-i sehv, yanılarak yapılan hatalar için yapılır. Kasten yapılan bir hata için, secde-i sehv yapılmaz. Gündüz namazlarında unutarak sesli okumak mekruhtur ve secde-i sehvi gerektirir. Ama sesli okumak nedir?
Hafif sesle okuyanı bir iki kişinin işitmesi mekruh olmaz. Sesli okumak, çok kişinin işitmesi demektir. (Bezzaziyye)
Çok kişi işitmediğine göre, o kadar sesli okumanın mahzuru olmaz. Kendi de işitemeyecek kadar hafif sesle okunursa namaz hiç sahih olmaz.
Secde-i sehv yaparken
Sual: Seadet-i Ebediyye’de (Secde-i sehv yapmak için, bir tarafa selam verdikten sonra, iki secde yapıp oturur ve namazı tamamlar. İki tarafa selam verdikten sonra veya hiç selam vermeden de, secde-i sehv yapmak caizdir) denildiği hâlde, Tam İlmihal’i bilen biri, (Bu yanlıştır, iki tarafa selam verdikten sonra, secde-i sehv yapmak mekruhtur) diyor. İki tarafa da selam vermenin, caiz olduğunu bildiren kavle niye itiraz edilir?
CEVAP
(Bir kavle göre öyle yapılması da caiz) demediğine göre, muhalefet için yaptığı anlaşılıyor. Din kitaplarında deniyor ki:
Secde-i sehv, iki tarafa veya bir tarafa selamdan sonra yapılır. Hidaye şerhinde diyor ki: Şemsül-Eimme, secde-i sehv, iki selamdan sonra yapılır. Esah olan kavil budur. Çünkü bu kavil, Hazret-i Ömer ve İbni Mesud ve Cumhur-u ulemanın kavli olup, bu durumda Resulullah’a yakın olan sahabeyi kiramın rivayetini almak en doğru olanıdır. Diğer rivayet ise, Âişe validemiz ile Sehl bin Sa'd’dandır. İkisi de, ikinci selamı işitmemiş olabilir. Çünkü Resulullah ikinci selamı birinciye göre daha hafif sesle verirdi. İkinci kavil İmam-ı Muhammed’e, birinci kavil de İmam a'zam ile İmam-ı Ebu Yusuf’a aittir. Tercih edilen kavil, münferid için sehv secde, iki yana selamdan sonradır. İmam için bir yana selamdan sonradır. Çünkü imam, iki tarafa selam verirse, namaz bitti sanarak bazıları namaza aykırı bir şey yapar. (Dürer ve Gurer)
Kimi âlimler, (Secde-i sehv birinci selamdan sonra yapılır) demişler, kimileri de, (İki selamdan da sonra yapılır) demişlerdir. Hidaye sahibi de bu kavlin sahih olduğuna hükmetmiştir. (Halebî)
Sehiv secdeleri iki selamla yapmak da caizdir. (Hindiyye)
Bir tarafa selam verilir. İki tarafa selam verilirse, secde-i sehiv sakıt olur. Hiç selam vermeden de, secde etmek caiz, fakat tenzihen mekruhtur. (Dürr-ül muhtar)
Secde-i sehiv için, bir selam verilmesi tercih edilmiştir. Bir kimse, iki tarafına selam verirse, artık secde-i sehv sakıt olur. Hiç selam vermeden, secde ederse de caiz, fakat tenzihen mekruh olur. (Redd-ül muhtar)
Secde-i sehvi, iki tarafa selam verdikten sonra yapmak câizdir. Ama sağ tarafa selam verdikten sonra yapılması daha doğrudur. Hidaye’de diyor ki: Secde-i sehv iki tarafa selam verdikten sonra yapılır. (Tergib-üs-salat)
Yalnız kılan, bir veya iki tarafa selam verebilir. (Riyad-ün-nâsihîn)
Bu konudaki ihtilâf hangisinin evlâ olduğundadır, yoksa her iki şekil de caizdir. (Mecmua-i Zühdiyye)
Teşehhütten sonra Fâtiha
Sual: Son teşehhütte Ettehıyyatü'yü okuduktan sonra Fâtiha’yı okuyana, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez. (Hindiyye)
Secde-i sehv bir kere yapılır
Sual: Namazda birkaç kere yanıldım, ayrıca secde-i sehv yaparken de, üç kere secde ettim. Hepsi için kaç kere secde-i sehv gerekir?
CEVAP
Ne kadar çok yanılırsak yanılalım, hepsi için bir kere secde-i sehv gerekir. (Seadet-i Ebediyye)
Namaz kılarken düşünmek
Sual: Bir kimse, namazı kaç rekat kıldığında tereddüt ederek, biraz düşünse, secde-i sehiv yapması gerekir mi?
CEVAP
Namaz kılan bir kimsenin, kaç rekat kıldığını şaşırıp, namaz içinde düşünmesi, sonraki rüknün veya vacibin, bir rükün zamanı kadar gecikmesine sebep olursa, bu arada, âyet ve tesbih okusa bile, secde-i sehiv yapması lazım olur. Namazın içindeki farzlara Rükün denir. Bir âyet okumak, rüku ve iki secde, son rekatte oturmak, birer rükündür. Namazda düşünmek, bir farzı veya vacibi geciktirince, secde-i sehiv lazım oluyor. Mesela, son rekatte oturunca düşünürse, selam vermesi gecikirse, secde-i sehiv lazım olur. Fazla okuduğu salevat ve dua, sünnet olarak değil, düşünce, dalgınlık sebebi ile olduğu vakit, vacibin gecikmesi suç oluyor. Başka bir namazı kılıp kılmadığını veya dünya işlerinden herhangi birini düşünürse, bir rüknün gecikmesine sebep olsa bile, secde-i sehiv lazım olmaz.
Sual: Secde-i sehv yapmak için iki tarafa da selam vermek gerekir mi?
CEVAP
Secde-i sehv yapmak için, bir tarafa selam verdikten sonra, iki secde yapıp oturur ve namazı tamamlar. İki tarafa selam verdikten sonra veya hiç selam vermeden de, secde-i sehv yapmak caizdir.
Sual: İmam secde-i sehiv yapmayı unutursa, cemaat yapabilir mi?
CEVAP
Mevkûfâtda; “İmam secde-i sehiv yapmazsa, cemaat de yapmaz” denilmektedir.
Namazın vacipleri yapılmazsa
Sual: Namazın içindeki vaciplerden birini bilerek yapmayanın namazı bozulur mu?
CEVAP
Namazın vaciplerinden birini bilerek yapmamak, namazı bozmaz ise de, günah olur. Vacipleri unutarak yapmayan, Secde-i sehv yapar. Farzların ilk iki rekatinde, Zamm-ı sûreyi unutan, üçüncü ve dördüncü rekatlerde okuyup, sonra secde-i sehv yapar. Kıraati unuttuğunu rüküda hatırlayan, hemen kalkıp kıraati ve sonra rüküyu yapar. Bir farzı ve vacibi, vaktinden önce veya sonra yapan da, secde-i sehv eder. Zamm-ı sûrenin bir parçasını rüküda okuyana, ettehıyyatüden sonra az bir şey okuyarak, üçüncü rekâtı geciktirene, imam yüksek sesle okuyacağı yerde, hafif sesle okursa ve hafif sesle okuyacağı yerde yüksek sesle okursa, secde-i sehv yapmak lazım olur.
Sual: Namaz kılarken, birkaç kere secde-i sehiv gerektiren hata yapılırsa, her biri için ayrı ayrı secde-i sehiv mi yapmak gerekir?
CEVAP
Namaz kılarken birkaç kere secde-i sehiv icap etse, bir kere secde-i sehiv yapmak yetişir.
Sual: Cuma ve bayram namazlarında, imam, namazın içindeki farz veya vacibi geciktirse, secde-i sehiv yapar mı yoksa terk mi eder?
CEVAP
Cuma ve bayram namazlarında, imamın secde-i sehvi yapmaması iyi olur.
Sual: Kıyamda unutup Fatiha yerine Ettehıyyatü okursa, secde-i sehv gerekir mi?
CEVAP
Dua okunacak yerde, Kur’ân-ı kerîmden okumak, Kur’ân-ı kerîmden okunacak yerde dua okumak secde-i sehvi gerektirir. Meselâ, Fâtiha sûresi yerine Ettehıyyâtü düâsını okumak, Ettehıyyâtü okunacak yerde Fâtiha okumak gibi. Burada Fâtiha terk edilmiş oluyor.