Sual: Gusle ve abdeste mani olan ve olmayan durumlar nelerdir?
CEVAP
Maddeler halinde bildirelim:
1- Burundaki kuru kir altına ve dişlerin arasında ve diş çukurunda bulunan yemek artıklarının altına su geçmezse, altı yıkanmazsa gusül caiz olmaz.
2- Deriye yapışmış, hamur, mum, sakız, katı yağ, balık pulu, çiğnenmiş ekmek oje gibi su geçirmeyen şeylerin altını yıkamak farzdır.
3- Guslettikten sonra, bir yerinde zamk gibi su geçirmeyen bir madde gören, kaldırıp altını yıkasa yeterlidir. Yeniden gusletmeye gerek yoktur, Maliki’de de böyledir.
4- Kadınların taktıkları spiral ve önden veya arkadan kullandıkları fitil gusle mani değildir.
5- Başa saç ektirmek gusle mani değildir. Altındaki deriyi yıkamak yeterlidir.
6- Dövme yaptırmak günahtır. Ancak gusle, abdeste mani değildir; çünkü dövme deri altından yapılmaktadır. Deri üstünden yapılsa ve çıkmayan bir boya olsa, altına su geçmezse, zamanla vücut onu atar. Onun için zamanla atan boya sürülmez. Peki çıkmayan yağlı boya yapılsa ne olur? Çıkmadığı için zaruret olur ve yine gusle mani olmaz. Yani dövme kesinlikle gusle mani değildir.
7- Küpe deliğinde, küpe yoksa ve delik açıksa kulağı ıslatırken, biraz ovunca delik ıslanırsa, yetişir, iplik takmak gerekmez. Küpe deliği kapanmışsa, kapandığı için mahzuru olmaz, deliği açmak gerekmez.
8- Kına, mürekkep gibi boyalar gusle ve abdeste mani olmaz; çünkü altına su geçirir. Fakat yağlı boya, oje, zamk gibi şeyler altına su geçirmediği için gusle ve abdeste manidir.
9- Saç boyaları kına gibidir, altına su geçirir ve gusle mani olmaz.
10- Sıvı yağların altına su geçer. Yağın rengi kalsa da mahzuru yoktur. Gusle, abdeste mani değildir. Ancak katı yağların altına su geçmez.
Katran
Sual: Sigaranın dişlerde bıraktığı katran gusle mâni midir?
CEVAP
Sigaranın diş diplerinde meydana getirdiği katran, sıvı yağlara dâhildir. Gusle mâni değildir. Yıkanınca boyası kalırsa, kına gibidir, yine gusle mâni değildir.
Eldeki zamk
Sual: Ele bulaşan zamk, abdeste ve gusle mani olur mu?
CEVAP
Kolayca çıkan kısmı temizlenir. Zaruret olduğu için, kalanlar, abdeste ve gusle mani olmaz.
Sünnet derisinin altı
Sual: Sünnet olmamış kimsenin, gusülde sünnet derisinin altını yıkaması farz mıdır?
CEVAP
Hayır. Farz değil, müstehabdır. (Seadet-i Ebediyye)
Lens
Sual: Göze lens takmak abdeste ve gusle mani midir?
CEVAP
Gözün içi abdestte ve gusülde yıkanmaz. Bunun için lens gusle ve abdeste mani değildir. Yani abdest alırken ve guslederken lensleri çıkarmak gerekmez.
Siğil
Sual: Ellerimde siğil var. Bunun için ilaç kullanıyorum; fakat ilaç, tıpkı yapıştırıcı 404 gibi. Altına su da geçirmiyor. Gusül ve namaz abdesti için bir mahzuru var mı?
CEVAP
İlaç temizlenince çıkmıyorsa, 404 gibiyse, yani çıkmasına imkan yoksa zararı olmaz, mahzuru yoktur. Özürlü olmadan abdest alıp namaz kılarsınız.
Çapak
Sual: Japon yapıştırıcı, oje, dişlerdeki tartar, sedef hastalığının kabuğu ve çapak, abdeste ve gusle mani olur mu?
CEVAP
Bunlardan oje mani olur, çıkarıp altını yıkamak gerekir. Dişlerdeki tartar, kendiliğinden hâsıl olup, kolayca çıkarabilecek bir ilaç da olmadığı için, abdeste ve gusle mani olmaz.
Sedef hastalığının kabuğu ve çapak da, kendiliğinden hâsıl olmaktaysa da, tahriş etmeden, bunlar çıkarılabildiği kadar çıkarılır. Kalan kısımları abdeste ve gusle mani olmaz. Japon yapıştırıcı ve yağlı boya gibi maddelerse, kolayca çıkarılamaz. Çıkarmak için deriyi kazımak da gerekmez. Deriyi tahriş etmeden, çıkarılabildiği kadar çıkarılır, kalan kısmı abdeste ve gusle mani olmaz.
Zeytinyağı
Sual: Saça sürülen zeytinyağı abdeste mani olur mu?
CEVAP
Sıvı yağlar meshe mani olmaz.
Jöle ve rimel
Sual: Saça sürülen jöle, kirpiğe sürülen rimel abdeste ve gusle mani midir?
CEVAP
Bunların altına su geçirirse, abdeste ve gusle mani olmaz. Geçirmezse veya geçirmeyenleri varsa, abdeste ve gusle mani olur. (Geçirmiyormuş diye duyduk) demekle, gusle ve abdest mani olmaz. Kesin bilinmesi lazım. Onun bunun söylemesi geçerli olmaz.
Saç boyası
Sual: Sürmeler ve saç boyaları abdeste, gusle mani midir?
CEVAP
Hayır, mani değildir. Kına gibidir, altına su geçirir. Altına su geçirmeyenler varsa, onlar mani olur.
Krem
Sual: Yüze krem sürdükten sonra altına su geçip geçmeme durumu nasıl olur, abdeste mani olur mu?
CEVAP
Eğer krem yoğurt gibi kalın sürülürse, altına su geçirmez. Tereyağ da böyle. Fakat iyice deriye yedirilip katı kısım kalmazsa altına su geçer, abdeste mani olmaz. Yani zeytinyağı gibi olursa abdeste mani olmaz.
Seçim boyası
Sual: Seçimlerde oy kullandıktan sonra ele sürülen boya, abdeste ve gusle mani midir?
CEVAP
Seçim boyası, abdeste ve gusle mani değildir.
Mürekkep
Sual: Mürekkep abdeste ve namaza mani mi?
CEVAP
Mani değildir. Kına, mürekkep gibi altına su geçiren boyalar gusle ve abdeste mani değildir. Oje ve yağlı boyalar, altına su geçirmediği için gusle ve abdeste manidir.
Diş taşları
Sual: Dişler arasındaki diş taşlarının abdeste bir zararı var mı?
CEVAP
Zararı olmaz, çünkü kendi elimizde değil ve kolayca da çıkaran bir ilaç yoktur.
Gusülde küpeyi çıkarmak
Sual: Gusülde annem, su ulaşmaz diye küpesini çıkarıyor. Teyzem de, küpe takmazken gusülde küpe takıyor? Hangisinin guslü sahih oluyor?
CEVAP
İkisinin de guslü sahih olur. Önemli olan kulak deliğine suyun ulaşmasıdır. Küpesiz olunca ıslak elle hafifçe dokunmakla su girer, küpe takmak gerekmez. Küpe takıyorsa ve küpesi çok sıkıysa, ıslak olarak hafif oynatmak yeter.
Oje gusle ve abdeste manidir
Sual: (Tırnaklar, saçlar ve dişler ayrı birer uzuv olmadığı için, buraları abdestte ve gusülde yıkamak gerekmez. Bu bakımdan oje, abdeste ve gusle mani olmaz) diyen reformcuya nasıl cevap verilebilir?
CEVAP
Tırnak uzvun tamamı değilse, parmak da uzvun tamamı değil, uzuvdan bir parçadır. Eli yıkayıp parmağı yıkamayınca abdest ve gusül olmaz. Bir uzvun tamamını yıkamak şarttır. Fıkıh kitaplarında deniyor ki:
İğne ucu kadar kuru bir yer kalsa veya tırnağının altına giren çamur orada kurusa, abdesti sahih olmaz. (Hindiyye)
Cünübün bedeninde, guslederken iğne ucu miktarında su değmedik yer kalsa, cünüplüğü gitmez, çünkü bütün bedene suyu ulaştırmak farzdır. (Halebi-yi sagir)
Gusülde, ağzının ve burnunun içini ve tepeden tırnağa kadar bütün bedenini, hiçbir kıl dibi kuru kalmamak üzere, güzelce yıkamak farzdır. (Nimet-i İslam)
Guslün farzının üçüncüsü, tepeden tırnağa kadar, bütün bedeni üzerinde, mum, hamur, göz çapağı gibi, altına suyun geçmesine mani bir şey bırakmamak üzere, bir kere yıkamaktır. (Nimet-i İslam)
Diş çukurundaki yemek artıkları sert olup, altına su geçmezse, gusül sahih olmaz. (Merakıl-felah, Tahtavi, Feth-ul-kadir, Halebi-yi kebir, Mecmua-i Zühdiyye)
Guslün farzı üçtür. Bunlar, ağza ve buruna su vermek ve vücudun tamamını yıkamaktır. Vücutta bir kıl dibi kuru kalmamalı, kalırsa cünüplükten kurtulamaz. (Tergib-üs-salat)
Yıkaması farz olan yerde, iğne ucu kadar ıslanmamış yer kalırsa, abdest sahih olmaz. (İslam Ahlakı)
Görüldüğü gibi, vücudun bir yerinde iğne ucu kadar ıslanmadık kuru yer kalsa gusül sahih olmuyor. Elin parçası olan tırnakları ve ağzın parçası olan dişleri de, gusülde yıkamak farzdır.
İğne ucu kadar kuru yer, kasten bırakılırsa gusle manidir, fakat farkında olmadan, avuç içi kadar da kuru yer kalsa yine gusle mani olmaz. Acaba kuru yer kaldı mı diye vesvese etmek, tekrar tekrar yıkamak günah olur.
Nasır ilacı
Sual: Nasır için verilen bir ilaç, oje gibi tabaka meydana getiriyor. Abdeste mani olur mu?
CEVAP
Altına su geçirmeyenler abdeste mani olur. Ancak salih ve uzman bir doktor, (Bu hastalığa bundan başka etkili bir ilaç yoktur) derse, o zaman abdest alırken çıkarmak gerekmez. Üstüne mesh edilir.
Tırnaktaki kir
Sual: Tırnak arasındaki su geçiren kirler gusle ve abdeste mani midir?
CEVAP
Altına su geçiyorsa abdeste ve gusle mani olmaz. Kirle necaset ayrıdır. Elbiseye bulaşan çamur, sümük, mazot, yağ gibi kirler temizlenmese bile, necis olmadıkları için namaza mani olmaz. Ancak temiz elbise varken kirli, yağlı iş elbisesiyle namaz kılmak mekruh olur. Elbiseye, namaza mani olacak kadar çok idrar veya necaset bulaşmışsa, o elbiseyle namaz kılınmaz.
Bunun gibi kirli, çamurlu ayakkabıyla cenaze namazı kılınabilirse de, necis ayakkabıyla kılınmaz.
Diş taşları
Sual: Su geçirmediği ve çıkarılabildiği hâlde diş taşları gusle mani olmuyor da, diş kovuğundaki hamur niye gusle manidir?
CEVAP
Hamur bizim tarafımızdan konuyor. Diş taşı ise elimizde olmayan sebeple meydana geliyor. Diş taşı gibi derideki sedef de kendiliğinden meydana gelip bunları kolayca yok eden bir ilaç da olmadığı yani harac olduğu için gusle mani olmuyor. Tam İlmihal’de de şöyle deniyor:
Tartar veya kefeki denilen ve dişlerin dibinde hâsıl olan kireçlenmeler, salgılardan, kendiliklerinden hâsıl oldukları için ve buna mani olan ilaç bulunmadığı için, bunların mevcut olmasında zaruret vardır. İzale edilmesinde harac olanlar, derideki çıbanın, yaranın üstündeki zar, kabuk gibi olup, altlarını yıkamak, dört mezhepte de lazım olmaz. Bunun için, başka mezhebi taklit lazım olmaz. (Seadet-i Ebediyye)
Gusül abdesti sahih olmayanlar!
Sual: Dişlerinde dolgu ve kaplama olan bir kimsenin, aldığı gusül abdesti kabul olmaz mı?
Cevap: Gusül abdesti alırken, Hanefi mezhebinde ağzın içini, dişlerin arasını ve diş çukurunu yıkamak farzdır. Kaplama ve dolguların içine su girmediği için, bunların gusül abdestleri sahih olmaz, pis kalırlar. Şafii ve Maliki mezhebinde ise, gusül abdestinde ağız içini yıkamak farz değildir. Hanefi mezhebinde olan bir kimse, dişlerini zaruret veya ihtiyaç sebebiyle kaplatınca yahut doldurunca, gusül abdesti alırken “Ya Rabbi! Şafii veya Maliki mezhebine göre gusül abdesti alıyorum” diye kalbinden geçirse, gusül abdesti sahih olur ve temiz temiz namaz kılabilir. Hadîka kitabında diyor ki:
“Abdest ve gusülde başka mezhebi taklit etmek caizdir. Bunun için, o mezhebin şartlarına da uymak lazımdır. Bütün şartlarına uymazsa, taklit caiz olmaz.”