Kıbleye saygı

Sual: Otururken arkamızı kıbleye gelecek şekilde oturmak veya kıbleye karşı ayak uzatmak caiz midir? Eski camilerde vaaz kürsüsünün arkası kıbleye gelmiyordu, yeni camilerde arkaya gelecek şekilde yapılıyor. Bu uygun mudur?
CEVAP
Muteber din kitaplarımızdaki bilgiler şöyledir:
1- Yatarken ve otururken, kıbleye karşı ayak uzatmak mekruhtur.
2- Mushaf’a karşı ayak uzatmak mekruhtur. Mushaf yüksekteyse mekruh olmaz.
3- Tuvalette kıbleyi öne veya arkaya getirmek mekruhtur.
4- Mushaf’ı kıbleye karşı oturarak okumak sünnettir.
5- Ezanı başından sonuna kadar, kıbleye karşı okumak sünnettir.
6- Her zaman otururken, kıbleye karşı oturmak sünnettir. Bir hadis-i şerif meali:
(Her şeyin en güzel ve en uygun bir şekli vardır. Oturma şeklinin en güzeli de, kıbleye karşı oturmaktır.) [Ebu Davud]

Bunların istisnaları da vardır:
İmamın, oturduğu yerde kıbleye karşı kalması mekruhtur. Cemaate dönmesi veya sağa, sola dönüp oturması lazımdır. Kabir ziyaret ederken, kıbleyi arkada bırakıp, meyyitin yüzüne karşı oturup selam vermek müstehabdır. (İhya)

Tuvalette kıbleye dönmek
Sual:
Helâda kıbleye karşı dönmenin dini hükmü nedir?
CEVAP
Helâda ve kırda abdest bozarken kıbleye önünü ve arkasını dönmek mekruhtur. Unutulursa, üstünü kirletmek tehlikesi varsa veya başka bir mazereti varsa, kıbleye önünü veya arkasını dönmek mekruh olmaz. (Hidaye)

Küçük çocukları kıbleye karşı tutarak abdest ettirmek, tutan büyüğe mekruh olur.

Sual: Ayakları kıbleye karşı uzatarak oturmanın bir mahzuru var mıdır?
Cevap:
Özürsüz olarak kıbleye karşı ayaklarını veya bir ayağını uzatmak, tahrimen mekruhtur. Özür ile veya yanlışlıkla ayakları kıbleye karşı uzatmak mekruh olmaz.