Sual: Kur’an-ı kerimi teypten ve hoparlörden okumak ve dinlemek caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir. Bu aletlerden, sadece öğrenmek niyetiyle dinlenebilir. Mesela, namaz surelerini bilmeyen, bunlardan öğrenebilir. Bunun haricinde, sevab kazanmak niyetiyle dinlemek caiz olmaz. Hoparlörden çıkan sesle ibadet olmayacağı Elmalı tefsirinde de bildirilmiştir. (c.3 s.2361)
Ses çıkaran eğlence âletleri, davul, dümbelek, zilli maşa, ney, kaval, hoparlör, hepsi birer çalgıdır. Çalgı, kendiliğinden ses çıkarmaz. Ses çıkarmak, yani kullanmak için, davul tokmağını gergin deriye vurmak, kavala üflemek, hoparlöre söylemek lazımdır. Bunlardan çıkan ses, bu çalgıların hâsıl ettiği sestir. Üfleyen ve söyleyen insanın sesi değildir. Hoparlörden işitilen Kur’an-ı kerim, hoparlörün hâsıl ettiği seslerdir. Muhyiddîn-i Arabî hazretleri buyuruyor ki: Eshab-ı kiramdan Ebu Hüreyre hazretlerinin haber verdiği hadis-i şerifte, (Bir zaman gelir ki, Kur’ân-ı kerimi mizmarlardan [çalgılardan] okurlar. Böyle okuyanlara ve dinleyenlere hiç sevab verilmez. Allahü teâlâ bunlara lanet eder) buyuruldu. (Müsamere)
Mizmar, çalgı demektir. Hoparlör de, mizmardır. Bunun gibi, birçok hadis-i şerif, Kur’an-ı kerimin teyp ve hoparlör gibi çalgı çalınan âletlerde okunacağını haber veriyor. Hoparlörle Kur’an-ı kerim, mevlid okumak, dinlemek, ibadeti değiştirmek olur, yani bid’at ve günahtır. (Seadet-i Ebediyye)
Bunun gibi sebeplerle, Kur’an-ı kerimi kasetlere, bilgisayara ve cep telefonlarına almamalıdır. Sadece, okumayı öğrenmek için alınabilir.
Kabirde hoparlörden Kur’an dinletmek
Sual: Cep telefonuna Yasin-i şerifi aldık. Kabristana gidip de, ölülere dinletsek sevap olur mu?
CEVAP
Hiç sevap olmadığı gibi, ayrıca bid’at ve büyük günah olur. Radyo, TV ve hoparlörle, faydalı yayınlar yapılması sevabdır; fakat ibadetleri [Kur’an-ı kerimi, ezanı, namazı] hoparlörle yapmak caiz değildir.
Hoparlörden çıkan sese kıraat, yani Kur’an okumak denmez, çınlamak denir. (Elmalı tefsiri)
Araba kullanırken
Sual: Araba kullanırken, ezberden Kur’an-ı kerim okumak ve dinlemek caiz midir?
CEVAP
Ezberden okumak iyi olur. Radyodan veya herhangi bir cihazdan dinlemek ise, öğrenmek niyeti dışında caiz değildir. Öğrenmek niyetiyle dinlerken de, yine başka işle meşgul olmamalıdır.
Cihazdan kur’an-ı kerim okumak
Sual: Seadet-i Ebediyye’de, (Mizan-ı Şa’rânî) kitabından alınarak, (Çirkin şeyler söyledikten sonra Kur’an-ı kerim okuyan kimse, Mushaf’ı pislik içine sokan kimse gibidir) deniyor. Sonra, (Kur’an-ı kerimi mizmarlardan okuyanlara Allahü teâlâ lanet eder) hadis-i şerifi bildiriliyor. İçine müzik alınmış CD’ye, Kur’an alıp dinlemek veya düğünlerde, mevlitlerde mikrofonla okunan Kur’an-ı kerimi, hoparlörden dinlemek caiz olmuyor mu?
CEVAP
Evet, caiz olmuyor. Hattâ hiç müzik çalınmasa da, sadece öğrenmek niyetiyle CD’den, bilgisayardan, radyodan, TV’den ve hoparlörden Kur’an dinlemek caiz ise de, dinleme sevabı hâsıl olmaz. Sevab niyetiyle dinlemek, bid’at ve günah olur. İbni Hacer-i Mekkî hazretleri buyuruyor ki: Hadis-i şerifte, (Bir zaman gelir ki, Kur’an-ı kerim mizmarlardan okunur. Okuyanlara ve dinleyenlere Allahü teâlâ lanet eder) buyuruldu. (Keffür-reâ’ an muharremât-ilâ lehvi vessimâ, Müsamere, Seadet-i Ebediyye)
Mizmar, ses çıkaran her çeşit çalgı aleti demektir. Hoparlör ve mikrofon da mizmardır.
Sırf Kur’an-ı kerim öğrenmek için, hiç ses alınmamış boş bir cihaza âyet veya sûre almak caiz olur. Bunun dışında Kur’an-ı kerimi mizmarlara almamalı ve bu cihazlardan dinlememeli. Allahü teâlânın lânetine uğramaktan çok sakınmalıdır.
Cihazlardan Kur’an dinlemek
Sual: Kur’an-ı kerim okumasını bilmeyenin, sevab kazanmak için TV, bilgisayar, CD veya telefon gibi cihazlardan dinlemesinde mahzur var mıdır?
CEVAP
Sevab kazanmak niyetiyle dinlemek caiz olmaz. Sadece okumayı öğrenmek niyetiyle dinlenebilir. Çünkü hoparlörden çıkan ses, elektrik tesiriyle hâsıl olan mıknatıs kuvvetlerinin titrettiği demir levhanın meydana getirdiği bir sestir. O sesi dinlemek, bizzat okuyan insanı dinlemek gibi olmaz. Hoparlörden Kur’an dinleyen de bizzat okuyandan dinlemiş olmaz. Mizmardan dinlemiş olur.
Ses çıkaran her türlü alete mizmar [çalgı aleti] denir. (Müncid)
Mizmar, her nevi çalgı, düdük demektir. Hoparlör de, mizmardır. (İslâm Ahlâkı)
Her türlü ses çıkaran aletlere (Mizmar) denir. Davul, def, ney, zurna, keman, ut, hoparlör, teyp, TV, birer mizmardır. Birçok hadis-i şerif, âhir zamanda, Kur’an-ı kerimin teyp ve hoparlör gibi çalgı çalınan âletlerden okunacağını haber veriyor. Hoparlörle Kur’an-ı kerim, mevlit okumak, dinlemek, ibadeti değiştirmek olur, yani bid’at ve günahtır. (Seadet-i Ebediyye)
İçine müzik alınmış CD’ye, Kur’an alıp dinlemek veya düğünlerde, mevlitlerde mikrofonla okunan Kur’an-ı kerimi dinlemek caiz olmaz. Sevab niyetiyle dinlemek, bid’at ve günah olur. İbni Hacer-i Mekkî hazretleri buyuruyor ki:
Hadis-i şerifte, (Bir zaman gelir ki, Kur’an-ı kerim mizmarlardan okunur. Okuyanlara ve dinleyenlere Allahü teâlâ lanet eder) buyuruldu. (Keffür-reâ’an muharremât-ilâ lehvi vessimâ, Müsamere, Seadet-i Ebediyye)
(Allahü teâlâ, İblis’e, “Senin müezzinin mizmarlardır” buyurdu.) [Taberânî, İbni Cerir]
(Bir zaman gelecek, ümmetimden bazısı, zinayı, ipek giymeyi, içki içmeyi, mizmarı [çalgıyı] helâl sayacaktır.) [Buhârî]
(Nimete kavuşunca mizmar çalmak, Allah’ın gazabına sebep olur.) [Deylemî, Bezzar]
(Mizmarları, putları yok etmek için gönderildim.) [İ. Ahmed, Ebu Nuaym, İbni Neccar]
(Mizmarları yok etmek için gönderildim) hadis-i şerifi, (Her çeşit çalgıyı yasak etmekle emrolundum) demektir. (Kırk Hadis kitabı)