- C -
71 — CELALEDDİN-İ DEVANİ: Muhammed Esad, büyük âlimdir. 1426 da doğup, 1502 de vefat etti. Şiraz’da yaşadı. Çok kitap yazdı. Akaidi Adudiyye şerhi meşhurdur. Levamiul işrak ismindeki Ahlak-ı celali kitabı ingilizceye tercüme edilmiştir.
72 — CELALEDDİN-İ HİNDİ: Muhammed bin Mahmud Celaleddini kebir pani-püti, Çeştiyye meşayıhindendir. Hazret-i Osman soyundandır. Şemsüddini pani-pütinin halifesidir. 1363 de vefat etti. Pani-püt şehrinde büyük türbesi vardır. Fevaid-ül-füad ve Zad-ül-ebrar kitapları çok kıymetlidir.
73 — CELALEDDİN MUHAMMED RUMİ: Evliyanın büyüklerindendir. Mekatibi şerifenin yüzyedinci mektubunda diyor ki, Mevlana Celalüddin Rumi, Ehl-i sünnet Evliyasının büyüklerindendir. 1207 de Belh şehrinde doğup, 1273 de Konya’da vefat etti. Babası sultan-ül-Ulema Muhammed Behaeddini Veled büyük âlim ve Veli idi. Daha çocuk iken babasının kalbindeki feyizlere kavuştu. Nefehatda diyor ki, Beş yaşında iken kiramen katibin meleklerini, Evliyanın ruhlarını ve sokakta dolaşan cinnileri görürdü. Pederi, oğlu ile Hicaza, sonra Şama ve Konya’ya geldi. Babası ölünce, oğlu ders verirdi. Önce Pederinin halifesi olan Seyyid Bürhaneddin Tirmüziden dokuz sene feyiz aldı. Seyyid Bürhaneddin Kayseri’de medfundur. Bundan sonra, Şemseddini Tebrizi gelip irşat eyledi. Ney ve dümbelek çalmadı. Dönmedi, raks etmedi. Bunları, sonra gelen cahiller uydurdu. Divanında otuzbin, Mesnevisinde kırkyedibin beyt vardır. Farisidirler. Türkce şerhleri çoktur. Nakşibendi tarikatının büyüklerinden Abdullah-i Dehlevi hazretleri, Üç kitabın eşi yoktur. Bunlar, Kur'an-ı kerim ve Buharii şerif ve Celaleddini Ruminin Mesnevisidir buyurdu. Yani, Evliyalık yolunun kemalatını bildiren kitapların en üstünü Mesnevidir. Evliyalık ve nübüvvet yollarının kemalatını ve inceliklerini bildirmekte ise, İmam-ı Rabbani hazretlerinin Mektubâtının eşi yoktur. Görülüyor ki, tasavvuf büyükleri, birbirlerini sever ve överlerdi. Abdullah-ı Dehlevi hazretleri, yüzyedinci mektubda buyuruyor ki: O, Evliyanın büyüklerinden ve Ehl-i sünnet ve cemaat âlimlerinden idi.
74 — CEMŞİD: Cem de denir. İran’da ilk hükümet kuran Piştani oğullarının dördüncü hükümdarı olup, sekizyüz sene saltanat sürmüş, beşyüz sene İran’da kimse hasta olmamış. Bunun için, milleti kendine taptırmıştır. Martın yirminci günü tahta çıktığı için, bugüne Nevruz diyerek yılbaşı ve dini bayram yapmıştır. Bu kâfir bayramı, İran’da bugün de kutlanmaktadır. Cahiller, İran’da ve başka İslam memleketlerinde, İslamiyet'ten önce yaşamış olan kâfirlerin âdetlerini, tapınmalarını, bugün meydana çıkararak, ecdad yadigârı diyor, millete bunları yaptırıp, dinden çıkarıyorlar. İngilizler de, bu İslam düşmanlığını körüklüyorlar. Cemşid bin yaşında iken, Şeddadın biraderzadesi olan Dahhak ile muharebede yakalanmış, testere gibi olan balık kemiği ile ikiye biçilmiştir.
75 — CEVDET PAŞA: Ahmed Cevdet paşa 1823 de Lofca’da doğup, 1894 de vefat etti. Fatih camii şerifi bahçesinde mermer kabri vardır. Bütün milletlerin çok kıymet verdiği Mecelle adındaki kitabı hazırlamakla, İslamiyet'e büyük hizmet etmiştir. Kısas-ı Enbiya ve Malumati nafia kitapları meşhurdur.